ระบบค้นหาแบบ Full-Text Search ต่างจาก Keyword Match อย่างไร?

ระบบค้นหาคือหนึ่งในฟีเจอร์สำคัญของ Web Application โดยเฉพาะเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาเยอะหรือมีฐานข้อมูลขนาดใหญ่ เช่น อีคอมเมิร์ซ, ข่าวสาร, หรือระบบคลังเอกสาร แต่รู้หรือไม่ว่า การค้นหาด้วย Keyword ธรรมดา กับ Full-Text Search มีความสามารถและประสิทธิภาพแตกต่างกันมาก
บทความนี้จะพาคุณเข้าใจว่าทั้งสองแบบทำงานต่างกันอย่างไร และเมื่อไรควรใช้ Full-Text Search พร้อมแนะนำเทคโนโลยีที่นิยม เช่น Elasticsearch
1. Keyword Match คืออะไร?
การค้นหาแบบ Keyword Match คือการ เทียบคำที่ผู้ใช้ป้อนกับข้อมูลตรง ๆ ในฟิลด์ที่ระบุ เช่น:
sqlCopyEditSELECT * FROM products WHERE name LIKE '%กล้อง%';
ข้อดี:
- ใช้งานง่าย
- เหมาะกับข้อมูลไม่ซับซ้อน
ข้อจำกัด:
- ไม่เข้าใจบริบท
- ไม่รองรับการค้นคำคล้ายกัน
- ไม่จัดอันดับความเกี่ยวข้องของผลลัพธ์
2. Full-Text Search คืออะไร?
Full-Text Search คือการค้นหาที่ วิเคราะห์ข้อความ แล้วใช้ดัชนีพิเศษในการจัดการข้อมูล เช่น tokenization, stemming, scoring
ตัวอย่างการทำงาน:
- พิมพ์ “ขายบ้านด่วน”
- ระบบหาเอกสารที่มีคำว่า “ขาย”, “บ้าน”, หรือ “ด่วน” รวมถึงคำที่ใกล้เคียง เช่น “ขายบ้านมือสอง”
เปรียบเทียบ Keyword Match กับ Full-Text Search
คุณสมบัติ | Keyword Match | Full-Text Search |
---|---|---|
ค้นหาคำคล้ายกัน (เช่น บ้าน/บ้านๆ) | ❌ | ✅ |
ค้นหาคำหลายคำพร้อมกัน | ✅ (แต่ซับซ้อน) | ✅ ง่ายกว่า |
จัดอันดับความเกี่ยวข้อง | ❌ | ✅ |
รองรับภาษาไทย (Smart Tokenize) | ❌ ต้องแยกคำเอง | ✅ (เช่นใช้ elasticsearch-thai ) |
รองรับไวยากรณ์ซับซ้อน | ❌ | ✅ เช่น OR, NOT, Phrase |
เทคโนโลยีที่ใช้ Full-Text Search ได้ดี
- Elasticsearch: นิยมที่สุด รองรับภาษาไทยและสามารถจัดอันดับผลลัพธ์ได้แม่นยำ
- Meilisearch: เร็ว เบา เหมาะกับระบบขนาดกลาง
- MySQL Full-Text Index: มีให้ใช้ในบาง Engine เช่น InnoDB
- PostgreSQL (with tsvector): รองรับ Full-Text ได้หลากหลาย
🇹🇭 การรองรับภาษาไทย
ภาษาไทยไม่มีการเว้นวรรคระหว่างคำ → ระบบค้นหาต้อง ตัดคำ (Word Segmentation) ได้ดี
Elasticsearch มี plugin เช่น elasticsearch-analysis-thai
ที่ช่วยให้ตัดคำได้ถูกต้องในระดับที่ใช้งานจริงได้
เมื่อไรควรใช้ Full-Text Search?
- มีข้อมูลเยอะ: >10,000 records
- เนื้อหาหลากหลาย เช่น ชื่อ, คำอธิบาย, บทความ
- ต้องการ UX ที่ค้นหาเร็ว + ชาญฉลาด
- ต้องการ แนะนำคำใกล้เคียง หรือ แสดงผลเรียงตามความเกี่ยวข้อง
สรุป
- Keyword Match เหมาะกับระบบเล็กและการค้นหาตรง ๆ
- Full-Text Search เหมาะกับระบบที่เน้น UX, ความแม่นยำ, รองรับภาษาไทย
- หากคุณมี Web App ที่เน้นเนื้อหา คลังข้อมูล หรือต้องการให้ค้นหาฉลาดขึ้น → ควรเลือกใช้ Full-Text Search อย่างจริงจัง